In het Klimaatakkoord is dat Nederland in 2050 aardgasvrij wil zijn. Dit is om de CO2-uitstoot sterk te verminderen. Bovendien raakt het aardgas in Nederland snel op (naar verwachting in 2034). Dat betekent dat we in Nederland onze woningen en gebouwen op een andere manier moeten gaan verwarmen en een alternatief moeten hebben voor het koken op aardgas. Nieuwbouwwoningen krijgen geen aardgasaansluiting meer en bij bestaande gebouwen zullen we aanpassingen moeten doen om dit voor elkaar te krijgen.
Concreet betekent de overstap dat u in de toekomst geen cv-ketel, fornuis en geiser op aardgas meer gebruikt. Dit vraagt om aanpassingen in bestaande woningen, bedrijven en openbare gebouwen. Hoe die aanpassingen er precies uit gaan zien, bekijken we per buurt of woningtype. Als u nu nog aardgas gebruikt, dan betekent dit dat er een moment komt voor 2050 dat er veranderingen aan uw woning of pand moeten plaatsvinden.
In heel Europa hebben we dezelfde opgave en klimaatdoelstellingen tot 2050. De weg er naartoe verschilt per land. Het einddoel voor woningen in zowel Duitsland als Nederland is hetzelfde; tegen 2050 netto nul CO2-uitstoot. Voor ongeveer een kwart van de Duitse woningen is op de korte termijn veel winst te behalen door een ketel op olie te vervangen door een hr-ketel op aardgas. Daarom subsidieert Duitsland (onder voorwaarden) de overstap naar hr-ketels op aardgas. Zie ook: hier.nu
De gemeente werkt veel samen met de gemeente Voorne aan Zee. Zo wisselen we veel informatie uit maar pakken we ook zaken samen op. Ook op provinciaal niveau spreken we regelmatig met andere gemeenten over dezelfde vraagstukken. In het kader van het Programma Aardgasvrije Wijken zijn er al 46 proefprojecten gestart waarvan we de ervaringen meenemen. Zie aardgasvrijewijken.nl.
Elke sector heeft vanuit het Klimaatakkoord zijn eigen CO2 besparingsdoelstelling. De industrie zal net zoals de gebouwde omgeving van start moeten gaan en werken aan deze doelstelling.
Dat hoeft de komende jaren nog niet. De gemeente moet van de overheid in 2050 alle wijken zonder aardgas verwarmen. Deze wijk zal waarschijnlijk eerder aan de buurt zijn. Als de gemeente besluit de wijk van het gas te halen heeft u nog 8 jaar voordat de aardgasaansluiting verwijderd wordt.
Het kabinet heeft vastgelegd dat vanaf 2026 elke cv-ketel die vervangen moet worden, moet worden ingewisseld voor minstens een hybride warmtepomp. Als de ketel nu aan vervanging toe is, dan zou deze door een nieuwe ketel vervangen kunnen worden, eventueel in combinatie met een hybride warmtepomp en zonneboiler. Het is ook te overwegen om nu alvast na te denken om elektrisch te gaan koken. Als uw huis al goed is geïsoleerd, kunt u overwegen om over te stappen op een volledig elektrische warmtepomp. Als uw huis slechts in enige mate geïsoleerd is, kan een hybride warmtepomp een geschikte (tussen)oplossing zijn. In de tijd dat een hybride warmtepomp meegaat, kunt u uw huis isoleren en het verwarmingssysteem aanpassen zodat het geschikt wordt voor verwarmen met een volledig elektrische warmtepomp. Voor een persoonlijk advies gaat u naar duurzaambouwloket.nl en maakt u een afspraak met één van de adviseurs.
Voor de wijken waar al een plan is gemaakt (Akkers-Centrum, Vogelenzang-Zuid en De Hoek) is een uitzondering gemaakt voor de regel, omdat hier mogelijk een warmtenet komt. Deze woningen hoeven niet voor 2026 over te stappen.
U kunt beginnen met maatregelen die altijd goed zijn en waar u nooit spijt van krijgt. Het huis isoleren is een hele goede stap en energie- en warmte besparende maatregelen ook. Wat we niet gebruiken hoeven we immers ook niet te leveren!
Natuurlijk is de gemeente ook bezig met het verduurzamen van haar eigen gebouwen. Omdat er landelijke doelen zijn voor het verminderen van CO2-uitstoot in 2030 en 2050, bekijkt de gemeente al haar gebouwen om te zien wat er duurzamer kan. De gemeente gebruikt 'energiescans' om te zien wat er moet gebeuren en werkt aan een systeem om bij te houden hoever ze zijn met het duurzamer maken van de gebouwen.
Alle gebouwen van de gemeente worden onderzocht en soms gerenoveerd. Als een gebouw te oud is om te verbeteren, kan het beter zijn om het te vervangen door nieuwbouw. Een goed voorbeeld is het nieuwe gebouw van de Boekenberg. Dit is helemaal duurzaam gebouwd.
Bij bestaande gebouwen kijkt de gemeente ook naar het reguliere onderhoud. Als er toch al iets moet worden gedaan, kunnen we ook direct verduurzamen. Hierdoor wordt het verduurzamen efficiënt. Bijvoorbeeld, als de verwarmingsketel moet worden vervangen wordt een warmtepomp geplaatst. Als het dak moet worden gerepareerd, wordt direct extra isolatie toegevoegd.
Er worden ook veel maatregelen genomen die redelijk eenvoudig zijn en zichzelf snel terugverdienen. Zo zijn er op sportlocaties, zoals gymzalen, zonnepanelen geplaatst en zijn zonneboiler systemen aangebracht voor bijvoorbeeld de douches. Ook zijn veel gebouwen al helemaal voorzien van LED-verlichting. Op het Stadhuis wordt gebruik gemaakt van LED-verlichting, bewegingsdetectie en zonnepanelen. Ook is de koelmachine vervangen door een omkeerbare warmtepomp. Deze zorgt in de zomer voor koeling en in de winter voor warmte.
Alternatieven
Warmtenet: een nieuw systeem onder de grond waar veel gebouwen op kunnen worden aangesloten. Wordt verwarmd met restwarmte uit de haven, waterstof, geothermie, aquathermie of een combinatie hiervan.
Elektrisch: een individuele oplossing waarbij warmte gemaakt wordt door elektriciteit. Bijvoorbeeld met een lucht- of bodem warmtepomp (en hybride warmtepomp als tussenoplossing, omdat u hierbij nog steeds gas verbruikt).
Er wordt 15 jaar aangegeven, maar met goed onderhoud kan dit langer zijn.
Een boiler is vereist als u niet meedoet met het warmtenet en op een warmtepomp wilt overstappen. U kunt dan nu al een boilervat plaatsen op de huidige cv-ketel.
Een warmtepomp is een lange termijn investering. Wanneer u van plan bent binnen enkele jaren te verhuizen moet u zelf de afweging maken of u deze investering wilt doen. Een duurzaam huis (zonder gas) is over het algemeen meer waard en kan daarom ook interessant zijn voor de verkoop. Als u deze investering niet wilt doen, zijn er ook andere maatregelen die binnen een kortere tijd terug te verdienen zijn, zoals isolatie.
Het klopt dat warmtepompen geluid maken. De moderne warmtepompen zijn gelukkig ontworpen om dit zo zacht mogelijk te laten zijn. Lucht-lucht warmtepompen hebben een geluidsniveau tussen de 40-60 dB. Lucht-water warmtepompen maken over het algemeen minder geluid. We adviseren bij de aanschaf te letten op het geluidsniveau dat vermeld staat bij het type warmtepomp wat u uitzoekt. Ook weten we dat het laten installeren van de warmtepomp door iemand die er verstand van heeft ervoor zorgt dat het geluid minder is.
Het Rijk heeft bepaald dat gemeenten niet moeten rekenen op waterstof voor het aardgasvrij maken van woningen. Het wordt op dit moment niet als haalbare optie gezien. Waterstof zal op korte en middellange termijn minder beschikbaar blijven, waardoor het de komende tijd een dure optie is. Daarbij komt dat bijvoorbeeld de industrie waterstof nodig heeft voor verduurzaming. De beschikbare waterstof zal eerst naar deze sectoren gaan. We houden natuurlijk de ontwikkelingen in de gaten en mocht waterstof wel een van de opties worden dan zullen we deze alsnog meenemen.
Elektriciteit
Ja, als de daken van de woning geschikt zijn en er ruimte is, kan elektriciteit ook opgewekt worden door zonnepanelen. Let op dat u binnen beschermd dorpsgezicht en op monumenten een omgevingsvergunning nodig heeft.
Nee, op dit moment is dit nog niet het geval. Wel betrekken we de netbeheerder vroegtijdig bij (grootschalige) plannen zodat zij het netwerk hierop voor kan bereiden. Op dit moment weten we nog niet welke oplossing het beste is per wijk. Dat onderzoeken we graag ook samen met inwoners. De netbeheerder betrekken we wel bij het opstellen van de wijkwarmteplannen.
Dat is afhankelijk van landelijke wetgeving. Wanneer de salderingsregeling wordt afgeschaft, betekent dat u geen geld meer krijgt voor overcapaciteit (energie die u zelf opwekt maar niet zelf gebruikt). Het is belangrijk om zelf zoveel mogelijk opgewerkte energie te gebruiken en te kijken naar manieren om die energie op te slaan.
Elke drie jaar worden alle bomen in de gemeente gesnoeid en gecontroleerd op onderhoudswensen. Buiten het onderhoudsprogramma is er ruimte voor klachten of meldingen. De gemeente neemt iedere klacht in behandeling en zal waar nodig terugkoppeling geven over de afhandeling van de klacht. Hoe vervelend het ook kan zijn voor bewoners die overlast ervaren, staat in het huidige beleid dat het wegnemen van zon geen reden is tot kap.
Het is een optie om zonnepanelen te gebruiken voor de stroom voor bijvoorbeeld de cv-ketel. Er zijn wel een aantal zaken om rekening mee te houden. Zo vraagt een cv-ketel vraagt zoveel elektriciteit dat u waarschijnlijk ook nog stroom van het net nodig heeft. Daarnaast wekken zonnepanelen in de zomer de meeste energie op, en gebruikt de cv-ketel het meest in de winter. Daarom zal er ook in de winter mogelijk elektriciteit bij moeten. Daarom is een cv-ketel volledig laten draaien op zonnepanelen lastig. De overcapaciteit van de zonnepanelen kan (nog) niet het hele jaar worden opgeslagen.
Over het algemeen leveren zonnepanelen geen (extra) brandgevaar op. Het is daarvoor wel belangrijk dat de veiligheidsregels worden nageleefd en dat de installatie wordt gedaan door iemand die daar verstand van heeft. Verder spelen de kwaliteit van de panelen, het onderhoud, een beveiliging op overspanning en het kiezen van zonnepanelen met een goede brandklasse een rol. Er zijn bijna nooit brand-ongelukken met zonnepalen, maar het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de veiligheidsregels en dat we ons daaraan houden. Ons advies is om altijd een installateur op te zoeken en de laatste veiligheidsregels te volgen.
Aan het plaatsen van zonnepanelen in een beschermd stads- of dorpsgezicht zijn regels verbonden. We vinden het namelijk belangrijk dat de cultuurhistorische waarde zo min mogelijk afneemt. Daarvoor kijken we naar het totale beeld of de monumentale waarde. Er is een voorkeur om zonnepalen te plaatsen op een deel van het dak dat wat je niet kan zien vanaf openbaar toegankelijk gebied. En dat zo te doen dat ze zonder schade aan het dak kunnen worden verwijderd. Er zijn ook nog een aantal hele specifieke regels voor zonnepalen (zoals: liggen ze in horizontale lijn met andere daken met zonnepanelen, de juiste hellingshoek en de juiste afstand vanaf de dakrand). Het wordt uiteindelijk beoordeeld door de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (eerder heette dat Erfgoedcommissie/Welstandscommissie) welke regels en voorwaarden gelden.
Als u vragen heeft of op zoek bent naar meer informatie dan staat Laura Bertels voor u klaar. Zij is adviseur Erfgoed en Monumenten. U kunt met haar een afspraak inplannen (l.bertels@nissewaard.nl) en samen te kijken naar de mogelijkheden en de regels. Dit gesprek is kosteloos.
Op dit moment wordt er landelijk gewerkt aan de Wet Collectieve Warmtevoorziening. Het wordt verwacht dat deze ingaat op 1 januari 2025. In deze wet worden warmtenettarieven losgekoppeld van de gasprijs. Op dit moment zijn er nog geen concrete plannen om de gasprijs en elektriciteitsprijs los van elkaar te koppelen.
Warmtenet
Omdat in deze wijken de woningcorporaties hoogstwaarschijnlijk mee gaan doen, zal een groot deel van de wijk al overstappen op een warmtenet. Uiteindelijk krijgen alle bewoners een aanbod om wel of niet aan te sluiten op het warmtenet. Die keuze is dan aan u. Wanneer er meer duidelijk is over hoe het warmtenet aangelegd zal worden en hoeveel dit gaat kosten, zal de gemeente een peiling doen onder woningeigenaren om het animo te meten.
Nee, op dit moment ligt er nog geen warmtenet in onze gemeente.
Ja, er zal voldoende warmte beschikbaar blijven. De gemeente gaat kijken naar een robuuste combinatie van verschillende bronnen waaronder geothermie en restwarmte uit de haven, maar mogelijk nog meer bronnen. Daarmee zijn we ook minder afhankelijk van één bron.
Meewerken aan een alternatief is op dit moment nog geheel vrijwillig. Er is geen verplichting voor huiseigenaren om op een bepaald moment van het gas af te gaan. Dit gaat de komende jaren waarschijnlijk veranderen. Over een aantal jaren kan de gemeenteraad een besluit nemen om een wijk van het gas af te sluiten als er sprake is van een goed alternatief. Nu meewerken kan daarom aantrekkelijk zijn omdat u nu invloed kunt uitoefenen op de te maken keuzes en het tempo van de overgang. De gebouweigenaar heeft onder de huidige wet- en regelgeving de beslissingsbevoegdheid over zijn woning en daarmee de keuze. Woningcorporaties zullen hun huurders informeren als er aanpassingen gedaan worden aan de woningen.
Er komt nieuwe wet- en regelgeving. Waarschijnlijk wordt de gemeente daarmee voor de helft eigenaar van het warmtenet. Zo voorkomen we dat we het volledig overlaten aan de markt. Natuurlijk moet de gemeente duidelijk maken hoe zij met deze verantwoordelijkheid om gaat, zodat de gemeente niet ineens kosten gaat verhogen.
In Rotterdam zijn er enkele zaken niet goed gegaan. Zo zijn er contracten voor warmte afgesloten zonder dat duidelijk was hoeveel huizen er gebruik van gingen maken. In Nissewaard nemen we de komende jaren de tijd om goed te kijken hoe we de organisatie zo gaan inrichten dat we niet dezelfde fouten maken.
Zowel in Rotterdam (Eneco, Vattenval) en recent ook in buurgemeente Hoogvliet liggen inmiddels succesvolle warmtenetten. In Hoogvliet zijn op het warmtenet zowel nieuwbouw als bestaande wijken aangesloten. Er waren wel problemen met het Warmtebedrijf van Rotterdam, maar dat was geen leverancier aan bewoners. Deze problemen kwamen voor uit een aantal fouten die zijn gemaakt. De gemeente gaat de komende tijd een visie maken op het warmtenet voor de gemeente en onderbouwd daarin hoe zij dezelfde fouten niet gaan maken.
Het zal mogelijk worden om later aan te sluiten op het warmtenet, ook nadat de eerste ronde is geweest. Hoe de kosten verdeeld worden is een politieke keuze die komende jaren gemaakt wordt. Het wordt dan ook duidelijk of iedereen dezelfde bijdrage gaat betalen of dat het voordelig is om vroeg in te stappen. De verwachting is dat het aansluiten van het warmtenet in meerdere rondes gaat, met tussen pozen van enkele jaren. Dan kunt u niet zelf het exacte moment bepalen waarop u wilt aansluiten.
De gemeente zet zich de komende tijd in om het warmtenet te ontwikkelen, en een goed bod voor bewoners voor te leggen. Zij vertegenwoordigen de bewoners om de aansluitkosten zo laag mogelijk te houden. Er is nog geen zicht op deze aansluitkosten en ook niet op een eventueel prijsplafond.
Ja die is meegenomen, maar de kosten daarvan zijn erg hoog.
Plan voor Akkers-Centrum, Vogelenzang-Zuid en De Hoek
Dat klopt, daarom zijn de eerste stappen op het stappenplan helemaal onafhankelijk van welke techniek je kiest. Nadat de eerste stappen zijn genomen is het verstandig af te wachten op een aanbod voor deelname aan een mogelijk warmtenet.
In het stappenplan dat is gemaakt voor de hoek, is bewust gekozen de muren vanaf buiten niet verder te isoleren, op aanwijzing van verschillende bewoners. Dit komt omdat er in veel muren al isolatie zit. Het 'bijvullen' is vaak niet efficiënt. Een optie kan zijn wanden van binnenuit te isoleren met een voorzetwand. Dan verlies je ongeveer 7 cm aan woonruimte. Daarnaast is het verstandig om te kijken naar vloer en dakisolatie en HR++ glas.
De totale kosten bestaan uit eenmalige investeringen, herinvesteringen die vaker terugkomen en jaarlijks terugkomende kosten. Eenmalige investeringen zijn bijvoorbeeld isolatiemaatregelen, het aanleggen van elektrisch koken, ventilatie, aanpassingen aan de radiatoren en het uiteindelijk installeren van het alternatief (warmtepomp of aansluiting warmtenet). Bij de totale kosten van een warmtenet is ook een bedrag meegenomen voor de aansluiting op het warmtenet. De totale kosten zullen voor iedere woning anders zijn, omdat niet iedereen dezelfde maatregelen zal nemen tegen dezelfde prijs, die spreek je namelijk af met de partij die dit gaat aanleggen.
Bij je jaarlijkse kosten wordt gekeken naar energiekosten (elektriciteit, aardgas, waterstof en/of warmte) en onderhoud. Op de website staat een rapport waar je precies per woningtype kunt zien welke kosten zijn meegenomen.
Kosten
Subsidies die landelijk worden uitgegeven zoals de ISDE zijn bedoeld voor verduurzaming. Vloerverwarming is op zichzelf geen duurzame maatregel, omdat het geen energie bespaart en geen duurzame energie produceert. Dit is aan de ene kant te begrijpen, maar aan de andere kant jammer, omdat vloerverwarming wel een goede maatregel is als de woning op lage temperatuur verwarmd wordt met bijvoorbeeld een warmtepomp. Mogelijk verandert dit nog in de toekomst.
Voor een goed overzicht wijzen wij u graag op de website van Duurzaam Bouwloket. Deze is te vinden op duurzaambouwloket.nl/subidiecheck. Als u uw postcode en huisnummer invult ziet u direct de beschikbare subsidies.
